पनौती
साहित्य र हिमाल आरोहण दुवै क्षेत्रलाई जीवनका अभिन्न अङ्ग बनाएका लक्ष्मण सापकोटाको निधनले नेपाली साहित्यिक र हिमाल आरोहण समुदाय स्तब्ध बनेको छ ।
स्वास्थ्यमा समस्या देखिएपछि उपचारका लागि उनलाई धुलिखेल अस्पताल पुर्याइएको थियो । उनको विहीबार बिहान धुलिखेल अस्पतालमा निधन भएको हो । सापकोटा बहुआयामिक व्यक्तित्वका रुपमा चिनिन्थे ।
पनौती नगरपालिका वडा नं १, र्यालेमा जन्मिएका सापकोटा पनौती–४ काभ्रेका स्थायी बासिन्दा हुन् । सापकोटाले २०७१ सालमा इम्जात्से हिमाल सफलतापूर्वक आरोहण गरेर आफूलाई हिमाल आरोहीका रूपमा परिचित गराएका थिए । अबुधाबीको सुरक्षा फौजमा कार्यरत रहँदा उनले त्यहाँ भेटिएका विदेशी नागरिकहरूसँगको संवादबाट आफ्नै देशको सगरमाथा चढ्ने प्रेरणा प्राप्त गरेको कुरा आफ्ना संस्मरणहरूमा उल्लेख गरेका छन् ।
साहित्यप्रेमी सापकोटाले हिमाल आरोहणलाई केवल साहसिक यात्रा मात्र नभएर सिर्जनात्मक यात्राको रूपमा हेर्थे। “साहित्यले प्राकृतिक सुन्दरता समेट्नुपर्छ, र त्यसका लागि प्रत्यक्ष अनुभव अनिवार्य हुन्छ,” भन्ने उनको धारणा थियो । सापकोटाले सगरमाथा चढ्ने सपना बोकेका थिए । उनले मेचीदेखि महाकालीसम्मको साहित्यिक दौड पनि यसै उद्देश्यले सम्पन्न गरेका थिए ।
एकपटक सगरमाथा आरोहणको लागि निस्किए पनि शारीरिक अस्वस्थताको कारण उनी सो अभियान स्थगित गर्न बाध्य भएका थिए । यद्यपि सगरमाथा आरोहणको लक्ष्य भने उनले कहिल्यै छोडेनन् । दुर्भाग्य उनको लक्ष्य अधुरै रह्यो, तर उनले साहित्य र साहसिकताले भरिएको जीवन जिउन भने कन्जुस्याइँ गरेनन् । उनी पछिल्लो समय सम्म पनि सगरमाथा चढेरै छाडने बताउँदै आएका थिए ।
उनले कविता संग्रह प्रयास, कथा संग्रह वास्तविकता, र यात्रासंस्मरण इम्जात्से हिमशिखर पुग्दा लगायत साहित्यिक कृतिहरू प्रकाशित गरेका छन् । केही प्रकाशोन्मुख रहेका छन् । उनका थुप्रै फुटकर लेख, कविता र यात्रासंस्मरणहरू पनि विभिन्न पत्रपत्रिकामा प्रकाशित भएका छन्।
विभिन्न एक दर्जनभन्दा बढी सामाजिक, साहित्यिक र सांस्कृतिक संस्थाहरूमा संलग्न सापकोटा हाल महानन्द सापकोटा वाङ्मय प्रतिष्ठान काभ्रेका अध्यक्ष समेत हुन् । उनका मित्र, सहकर्मीका अनुसार उनी प्रेरणादायी व्यक्तित्व थिए जो उद्देश्य प्राप्तिका लागि तल्लिन थिए ।
सापकोटाले उद्देश्य प्राप्तिका लागि सगरमाथा चढ्न सकेनन् तर उनी आफ्नो विचार र भावना लिएर नेपाली साहित्यिक हिमालमा भने अडिग रहन सफल भएको जानाकारहरु बताउँछन् । स्वर्गीय सापकोटाको विहिवार नै पनौती त्रिवेणीघाटमा दाहसंस्कार गरिएको थियो ।